Semahat Özdenses (1913-2008)

Semahat Özdenses (1913-2008)

1913 Yılında Üsküdar’ın Bağlarbaşı semtinde dünyaya gelen Semahat Özdenses, Üsküdar Harmanlık İlkokulunda okudu. Üsküdar İmrahor’da Türk Sanat Müziği Ortaokuluna devam etti. Babası Çanakkale şehitlerinden Yüzbaşı İshak Efendi ve annesi Pakize hanımdır.1939 yılında Yüzbaşı Faruk Ergökmen’le evlendi. Maçka Valide Çeşmesi semtindeki evinde sakin bir hayat geçiren Semahat Özdenses Türk Musikisine yeni isimler kazandırmak için hocalık görevini sürdürdü.

 

1934 yılında yakın dostları olan Bedriye Hoşgör Hanım’ın evinde Lemi Atlı, Hayriye Hanım, Kemal Niyazi Seyhan’la tanıştı ve Özdenses’in sesini dinleyen üstatlar hemen derslere başladılar.

 

Bu olay onun okulu bırakması ve tamamen kendisini musikiye yönlendirmesi için ilk adım olmuştu. Yaklaşık dört ay sonra Beyoğlu Ambasadör’deki iki odalı Radyo Evinde Medeni Aziz Efendi’nin “Kerem eyle mestane kıl” isimli eseri ilk şarkısını okudu. İlk şarkı ile kendini birden plak piyasasıyla tanıştırdı ve Odeon plak şirketi ile sesini duyurmaya başlayan Özdenses , bir yandan da Lemi Atlı , Refik Fersan ve Faire Fersan’dan dersler almaya devam etti.

 

İlk plağı İsmail Hakkı Bey'in Hüzzam makamındaki “Beklerim her gün bu sahillerde” isimli şarkısı ile ilk plağı piyasa çıktı.

 

1938 yılında Ankara Radyosu’na davet etti. Müzik eğitimi ve canlı yayınlarla, emekli oluncaya kadar Ankara Radyosuna devam etti. Kadıköy Belediyesi’ne bağlı Altunizade Kültür ve Sanat Merkezinde çok sayıda öğrenciye ders verdi.

 

1971 yılında İstanbul'a gelerek İstanbul Radyosu’nda göreve başladı. Kadıköy Belediye Başkanlığınca Kadıköy Kültür Merkezine ismi verildi. Üsküdar İlçesi Boybey Sokak’ta ikamet ettiği sokağın diğer adı da “Semahat Özdenses Sokağı”  olarak adlandırıldı.

 

5 Temmuz 2008 günü Meme kanseri nedeniyle tedavi gördüğü Kartal Eğitim ve Araştırma Hastanesi’nde vefat etti ve Şıhlı Mezarlığı’nda toprağa verildi.(Dr. Nazmi Özalp, Büyük Türk Musikisi Ansiklopedisi,Cilt:2, S: 173, Suat Yener, Musiki Kılavuzu Sözlü Eserler Antolojisi S:  265)

 

1940 yılında bestekârlık hayatına başlayan Semahat Özdenses Uşşak Makamında:

 

Akşam oldu hüzünlendim ben yine

Hasret kaldım gözlerinin rengine

Gel mehtabım gel sevgilim gel yine

Hasret kaldım gözlerinin rengine

Sözleri Ahmet Cengizoğlu’na ait şarkının ardından yine Uşşak makamında sözlerini Hüseyin Çolak’ın yazdığı “Her mevsim içimden gelir geçersin”. Bayati makamında bestelediği ve çok derin duygular yaşattığı şarkısı takip etti.

 

Eserlerin şarkı formuna önem veren sanatçı, klasik değerleri ön planda tutmuştur. Bayati makamında bestelediği sözlerini Şahin Çağatay’ın yazdığı eseri bu örneklerden biridir.  Bu eseri Vecihe Daryal'ın ölümünden  duyduğu derin üzüntüyü anlatmak için bestelemiştir.

Zaman içinde ömür bir gün gibi çok kısa

Ne olur her şey olsa şu ayrılık olmasa

Veda etmek kolay mı şu güzelim dünyaya

Ne olur her şey olsa şu ayrılık olmasa.

 Özellikle Mahmut Nedim Güntel’in güftesini Hüzzam Makamında besteledi ve adını altın harflerle Türk musikisi bestekârları listesine yazdırdı. 

Dün gece mehtaba dalıp hep seni andım

Öyle bir an geldi ki, mehtap seni sandım

Sevgili rüyana mı aldın beni bir dem

Öyle bir an geldi ki, mehtap seni sandım

Hazırlayan: Suat Yener

 

Lütfen kaynak göstererek kullanın. 

Toplam 35 adet bestesi TRT repertuarında bulunmaktadır. Özellikle bestelerinde Hüzzam makamını kullanmıştır. 

 

 Zaman içinde ömür bir gün gibi çok kısa Bayâti Düyek Şâhin Çağatay
 Nasıl sevmem nasıl sevmem seni a yârim Bayâti Araban Düyek İskender Özsoy
 Duydum ki güzel sözlerinin hepsi yalanmış Dilkeşhâverân Aksak Mahmut Nedim Güntel
 Bitmeyen bir gecenin sabahında uyandım Hicaz Düyek Semahat Özdenses
 Mâziyi andım da yandım bu gece Hicaz Sofyan Sevda Somer
 Öyle bir âh eylerim ki âh elimden âh çeker  Hicaz Müsemmen Halide Pişkin
 Unutup bir an seni biraz ben dese gönlüm Hicaz  Düyek Onur Akay
 Aşksız da yaşanmaz ki Hicazkâr Düyek Zuhâl Sayman
 Ağla sevdiceğim gül ruhlerinden Hüseynî Curcuna Rızâ Tevfik Bölükbaşı
 Sevgilim sanma seni bir an olsun unuttum Hüzzam Düyek Onur Akay
 Dile yâdın gelir bakınca ay'a Hüzzâm Curcuna Kemâl Tözem
 Dün gece mehtâba dalıp hep seni andım Hüzzâm Düyek Mahmut Nedim Güntel
 Kader ayırsa bile hayâlimden gitmedin Hüzzâm Düyek Nemika Mürseloğlu
 Mahzûn kalbim günden güne aşkınla eriyor Hüzzâm Düyek Mehmet Erbulan
 Mızrabından dökülen nağmede kaldı bu gönlüm  Hüzzâm Düyek Semahat Özdenses
 Öyle bakma güzel gözlüm Hüzzâm Düyek Mehmet Erbulan
 Sensiz doğar gün batar Hüzzâm Sofyan Rauf Alanyalı
 Sevmiyorsan söyle bitsin bu çile  Hüzzâm Düyek Kenan Şavklı
 Sonmuş bu gidiş dönmedi hicran seferinden Hüzzâm Düyek Cevdet Kerim Kızrak
 Tanrım sevgiden yorulan kalbime sakin bir liman ver Hüzzâm Düyek Gönül Halıcı
 Can mısın cânân mısın sen söyle Allah aşkına Isfahan Devr-i Hindî Mesut Kaçaralp
 Son hâtıranın üstüne ben hicranla eğildim Karcığar Aksak Mahmut Nedim Güntel
 Uyutmaz kimseyi sensiz benim feryâd ü efgânım  Karcığar Düyek Yahyâ Efendi
 Sevgilim sevgilim yanımda mısın Mâhûr Curcuna Ömer Bedrettin Uşaklı
 Sen geldiğin an meclise pervânen olur dil Müstear Sengin Semâî Mesut Kaçaralp
 Yücelse arşına rûhum senin kemâlindir Nihâvend Curcuna Hikmet Münir Ebcioğlu
 Gül bahçesine girdim de güzel ne oldu Nikrîz Düyek Cansın Erol Ozan
 Bir lâhzada sevdim seni sevgili gel geliver Rast Düyek Semahat Özdenses
 Karşıda görünen Çamlıca tepeleri uzaklardan sesleniyorum duyuyor.. Rast Düyek Gönül Halıcı
 Ne bir dost ne yabancı kimseden bir nefes yok Sabâ Düyek Rauf Alanyalı
 Hastayım zevk u safâdan uzak Sûznâk Curcuna Semahat Özdenses
 Akşam oldu hüzünlendim ben yine  Uşşâk Düyek Ahmet Cengizoğlu
 Gönül hasretle giryandır Uşşâk Aksak _
 Her mevsim içimden gelir geçersin Uşşâk Düyek Hüseyin Yurdabak
 Şarkılarla anlat ki beni rûhundaki esrâra gireyim Uşşâk Düyek Fuat Ülkü