Süleyman Erguner (1902-1953)

Süleyman Erguner (1902-1953)

 

 

 

2 Ağustos 1902 tarihinde İstanbul'un Sultan Selim semtinde doğdu. 4 yaşında annesini, 11 yaşında babasını kaybetti. Sesinin güzelliği ile tanınan Süleyman, babasının vefatı üzerine, çok küçük yaşta Sultan Selim Camii’nin müezzini oldu. Aynı camide imam olan Hafız Sadettin Kaynak ile çalışmış, zamanın hocalarından feyz alarak hafızlık payesine erişmiştir.

 

Gençlik yıllarında Bestenigâr Ziya Bey ve onun talebelerinden Sultan Selimli Hafız Cemal Efendi'den istifade etmiş, Hafız Sami ve Hafız Hüseyin Bey'lerin tesirinde kalmış, Sadettin Kaynak ve Hafız Mecit Gürses ile müşterek çalışmalar yapmıştır.

Ayrıca musikinin ön planda olduğu tekke ve Mevlevîhanelere devam etmiş, çoğunlukla evlerde yapılan musiki toplantılarına katılmıştır. Böylelikle klâsik ve dini musiki üzerindeki bilgisini artırmıştır. Bu arada devrin önemli neyzenbaşısı Neyzen Emin Efendi'nin tesirinde kalarak ney üflemeye başlamıştır.

 

Daha sonra memuriyeti sebebiyle Anadolu'da gittiği yerlerde (özellikle Kütahya'da) musiki toplulukları kurarak çalışmalarına devam etmiş, sanatını ve ney üfleyişini kendine has bir üslupta geliştirmiştir. Devrinin en kudretli neyzeni olarak İstanbul'a dönen Erguner, musiki âleminin, neyi, hoş sohbeti, fıkracılığı ve geniş kültürü ile aranan bir şahsiyeti haline gelmiştir.

 

1923 yılında Muazzez Hanım ile evlenmiş, Ulvi (1924-1974), Asaf (1927) ve Serap (1933-1996) adında üç çocuk sahibi olmuştur. 1 Aralık 1953 günü vefat etmiştir.

 

Oğlu Ulvi Erguner, Neyzenliği ve ilk musiki bilgilerini babasından öğrenmiştir. Bunun yanında devrin diğer üstatlarından meşk etmiş, Konya Askeri Ortaokulu'nda Ahmet Ezgimen'den istifade ederek bandoya da girmiş. TRT İstanbul Radyosu Türk Musikisi ve Halk Musikisi Müdürlüğü görevi yapmıştır.

 

Oğullarından Asaf Erguner , iktisatçı ve aynı zamanda Tamburidir. Kızı Serap Erguner musiki ile uğraşmış, Kanun çalmıştır. Torunu Süleyman Erguner, Beş yaşından itibaren babası Ulvi Erguner’den ney ve musiki eğitimi almaya başladı.

 

1976 yılında açılan Türk Musikisi Devlet Konservatuarı’na girdi ve mezuniyet sonrasında Ney, Türk Müziği Nazariyatı-Solfeji ve Müzikoloji öğretim üyesi oldu. 1985’te YÖK tarafından, sanat çalışmaları kapsamında doçentlik unvanı verildi. İstanbul Radyosu’nda ney sanatçılığı, Klasik Türk Musikisi ve Tasavvuf Musikisi koroları şefliğinin ardından, TRT Müzik Dairesi Başkanı oldu.

 

2006 yılında TRT’den emekli olduktan sonra Ney derslerini verdiği ve ney yapım çalışmalarını sürdürdüğü “Süleyman Erguner Ney Atölyesi”ni kurdu.

 

Birçok neyzen ve musikişinas yetiştirmiştir. Oğlu Neyzen Ulvi Erguner gibi; Neyzen Niyazi Sayın, Neyzen Ahmet Yakuboğlu ve Neyzen Selami Bertuğ ile Prof.Dr.Nevzad Atlığ, Prof.Dr.Alâeddin Yavaşça, Av. Prof.Ercümend Berker'de kendisinden istifade etmişlerdir. (Torunu Süleyman Erguner’in http://www.erguner.com/ergunerler/ergunerler.htm web sayfasından alınmıştır)

Süleyman Erguner'in sözlü eserleri başında güftesi Yahya Kemal Beyatlı’ya ait olan Uşşak Şarkı (İlâhi):

 

Ömrün şu biten neşvesi tam olsun erenler

Son meclis-i cam üstüne cam olsun erenler

Şükranla veda ettiğimiz cam-i fenâya

Son pendimiz ahlâfa devam olsun erenler

Erenler, ömrün şu biten sevinci tam olsun; son toplantısı, kadeh üstüne kadeh olsun.

Şükranla veda ettiğimiz fani kadehe son öğüdümüz, beraberliğe devam etmek olsun.

Daha çok Yunus Emre’nin eserlerinden ilahi tarzında eserler bestelemiş ve sözlü eserlerinden bazılar:

 

 İsm-i sübhan virdin mi var Bayâtî Arabân Düyek Yûnûs Emre
 Gördüm ki sarmış yârimin etrâfını ağyar Hüzzam Semai Süleyman Erguner
 Akdeniz'de parlayan bir incisin Alanya (ALANYA) Mahur Aksak Arif Rüştü Görgün
 ALANYA (Akdeniz'de parlayan ...) Mahur Aksak Arif Rüştü Görgün
 Çam kokulu havanı bir kerrecik koklasam Nihavent Sofyan Süleyman Erguner
 Derviş bağrı taş gerek Segâh Sofyan Yûnûs Emre
 N'oldu bu gönlüm n'oldu bu gönlüm derd ü gamınla doldu bu gönlüm Uşşak Düyek Hacı Bayram Velî
 Ömrün şu biten neşvesi tâm olsun erenler Uşşak Yürük Semai

Yahyâ Kemâl Beyatlı

 

Hazırlayan: Suat Yener