MUSİKİ KLAVUZU

Kani Karaca (1930-2004)

Kani Karaca 1930’da Adana’da doğdu. İki aylıkken bir kaza sonucu gözlerini kaybetti. İlkokulda okurken, aynı zamanda köyün imamı olan öğretmeninden ders alarak Kuran’ı hıfz etti.

1950’de İstanbul’a gitti. Bir süre Sadettin Kaynak’la çalışarak üslup ve tavır bilgileri öğrendi. Dini musiki çalışmalarını daha sonra, üslup ve tavır yönünden çok etkilendiği Yer altı Camii imamı ve hatibi ünlü hafız Ali Üsküdarlı'nın öğrencisi olarak sürdürdü. Sadettin Heper’den usul dersleri aldı ve pek çok dini ve dindışı eser meşk etti.

Kani Karaca 1950’lerin sonları ile 1960’lı yıllarda İstanbul Radyosu’ndan yayımlanan programlarda Mesut Cemil, Cevdet Çağla,Vecihe Daryal,Yorgo Bacanos,Niyazi Sayın,Necdet Yaşar,Sadettin Heper gibi çok değerli saz sanatçılarının eşliğinde okuduğu çok seçkin eserler radyo tarihinin en üstün nitelikli programları arasındadır. Bu dizi radyo konserlerinde yer alan eserlerin hemen hemen hepsi ilk kez Karaca’nın yorumuyla seslendirilmiştir.

Karaca İstanbul’un son elli yılda tanıdığı en seçkin hafız ve mevlithanlardan biridir. Doğuştan okuyuş yeteneği gerektiren hafızlık ile besteli eserlerdeki icracılığı onun okuyuculuğunun iki yönüdür. Karaca, dini musikinin olduğu kadar dindışı musikinin de günümüzdeki büyük icracılarındandır. Bariton sesiyle, pestlerde  olduğu kadar tizlerde de perdelerin seslerini falsosuzca vererek, makamların seyirlerini ve özelliklerini ustaca gösterir.  Geçki sanatını başarıyla uygulardı.

Tanıyanlar Kani Karaca"yı gözleri görmeyen ama gönlü açık bir şahsiyet olarak anlatıyor. Hoş sohbeti, renkli kişiliğiyle dost meclislerine neşe katardı.  En büyük özelliklerinden biri de taklit kabiliyeti idi. Türkçenin çeşitli şivelerini, tanıdığı kişilerin konuşma tarzını ve sesini başarıyla taklit ederdi. Hatta bir gün hocası Üsküdarlı Ali Efendi"yi taklitle bir aşr-ı şerif  okuyup teybe kaydetmiş. Ali Efendi bu kaydı dinlediğinde kendisi okudu sanıp: 

"Kaniciğim biz bunu nerede okumuştuk?" diye sormuş.

Türk musikisinin büyük üstatlarından meşk eden Karaca,  musikimizin adeta canlı bir arşivi gibiydi. Musikimizin canlı hafızası olan Hafız Kani Karaca"nın sağlığında kıymetini biz ne derece bildik tartışılır ama yabancılar onu "Bülbül Sesli Hafız" olarak tanımaktaydı.

Amerika'da ve birçok Avrupa ülkesinde Kani Karaca'nın okuduğu Mevlevi ayin-i şerifleri ve Nat-ı Mevlana kasetlerden dinlenerek meşk ediliyor. İngilizler, özel sipariş ile, Kani Karaca'ya Hatipzade Osman Efendi'nin Rast Karı Natık'ını okutmuşlar.

Yakalandığı kanser hastalığı sonucu 29 Mayıs 2004'de İstanbul'da vefat etti. Saz eserleri olarak Suzinak ve Karciğar saz semaileri vardır. Sözlü eser olarak en önde geleni ise; Suzinak makamında bestelediği:

Bahçemde açan goncaların hepsi dökülsün

Sen kal bana yalnız yine kalbimdeki gülsün

Varsın güzelim her çiçeğin boynu bükülsün

Sen kal bana yalnız yine kalbimdeki gülsün

Hazırlayan: Suat Yener

Kani Karaca Besteleri