Kanuni Hacı Arif Bey (1862-1911)

Kanuni Hacı Arif Bey (1862-1911)

Kanunî Hacı Arif Bey 1862 yılında İstanbul'un Aksaray semtinde Hubyar mahallesinde doğdu. Bestekâr Zeki Ârif Ataergin’in babasıdır. 1895 yılında, o zamanlar Osmanlı İmparatorluğu sınırları içinde bulunan Yemen'e "Posta-Telgraf Müdürlüğü Başkâtip Muavinliği"ne atanarak Yemen'in başkentinde olan Sana'ya gitti; altı yıl sonra 1901 yılında İstanbul'a geri döndü. Sonradan tekrar Yemen’e gitti.

Musiki çalışmalarına memuriyetinin ilk yıllarında, aynı dairede çalışmakta olan Kanuni Sarı Talat Bey'den ders alarak başladı. O zamanlar Kanun'da mandal olmadığı için mandalsız çalardı. Daha sonraları mandallı kânunlar ortaya çıktığı halde, bu türü hiç kullanmaz ve nefret ederdi. Kanun icrasında gelmiş geçmiş sanatkârlar arasında önemli bir yeri vardır. Falsosuz ve akıcı bir üslûpla çalardı. Yemen'de bulunduğu yıllarda bir musiki çevresinin oluşmasına yardımcı olmuş, kanundaki ustalığını ilerletmesi için bol bol zaman bulmuştu. Yemen'de bulunduğu yıllarda bir musiki çevresinin oluşmasına yardımcı olmuş, kânundaki ustalığını ilerletmesi için bol bol zaman bulmuştu.

 

Bir bestekâr olarak her formda eser verdi. Musiki repertuarımızda 5 Peşrev, 10 Saz Semaisi, 1 Sirto, 3 Beste, 2 Yürük Semai, 70 Şarkısı bulunuyor, ayrıca taksim plâkları da vardır.

 

1911 yılında Yemen'in Menaha şehrinde kolera hastalığından öldü ve orada toprağa verildi. Yemen'e ilk gidişinde Mekke'ye uğrayarak "Hacı" olmuştu. (Dr. Nazmi Özalp , Büyük Türk Musikisi Ansiklopedisi,Cilt:2, S:56)

 

Ömrünün büyük bir bölümünü Yemen'de geçirmesine rağmen besteleri İstanbul’da tutuldu. Sözlerini Tevfik Fikret’in yazdığı Karcığar şarkı ile sesini duyurdu.

 

Bir yâreli kuş çırpınıyor sanki telinde

Çıkmakta bu avaz o garibin ciğerinden

Ûd’un mu hüner yoksa o cananın elinde

Bir feyiz mi var kim daha muciz hünerinden

Çal sevdiceğim çal güzelim çal meleğim çal

 “Telinde sanki yaralı bir kuş çırpınıyor.

Bu çığlık sanki o garibin ciğerinden çıkıyor.

Hüner udda mı; yoksa o sevgilinin elinde bir feyiz var da hünerinden daha mı harika?

Çal sevgilim, çal güzelim, çal meleğim… Çal!”

Hazırlayan: Suat Yener

 

Lütfen kaynak göstererek kullanın. 

Kanuni Hacı Arif Bey Repertuarı

 Görünce oldum üftâde Kürdîli Hicazkâr Sofyan _
 Sevdiğim'çün mü beni töhmetle itham eyledin Hicaz Yürük Semâî _
 Hicrin ile yaktın teni Hüzzâm Aksak _
 Bir yâreli kuş çırpınıyor sanki telinde  Karcığar Aksak Tevfik Fikret 
 Ne kadar yâreledi gamzelerin bak bedenim Kürdîli Hicazkâr Zincir _
 Tâ-be-key hicrinle giryân olayım  Kürdîli Hicazkâr Aksak _
 Senle durmak derd-nâk eyler beni Mâhûr Düyek _
 Can dayanmazmış vedâ-i firkate Müstear Devr-i Hindî _
 Hayli demler ıztırâb-ı aşkını çekmiş iken Sultânî Yegâh Ağır Aksak _
 Yâd eyle beni sevdiğim Allah için olsun Kürdîli Hicazkâr Yürük Semâî _
 Gerçi aşka müptelâ dünyâda sâde ben değil Ferahnâk Yürük Semâî _
 Cânım seni gâyet sever Mâhûr Türk Aksağı _

 


 

08.01.2017