Melahat Pars

Melahat Pars
 
İsmail Hakkı Bey Zehra Hanım 'ın kızı olan Melahat Pars, 1918 yılında İstanbul 'un Fatih semtinde dünyaya geldi. 
İlkokul çağlarında müziğe olan ilgisini fark eden ailesi tarafından Kanuni Mustafa Bey ’den iki yıl nota ve usul dersleri aldı. 
" Darutta'lim-i Musiki " ye devam etti ve burada udi Fahri Kopuz 'dan ud ve makam dersleri aldı. 
Udi Cevdet Kozanoğlu, Nuri Halil Poyraz ve Mesut Cemil Bey gibi musikimizin değerli üstatlarda ders alarak musiki bilgisini ilerletti.
1938 yılında hayatını askeri Doktor Hazım Pars ’la birleştirdi. Eşini seven, sayan, ona hayranlığını her fırsatta dile getiren kişiliğe sahipti. 
1944 yılında Ankara Radyosu'nun açtığı sınavda başarı göstererek, solist olarak çalıştı. 
1985 yılında kurduğu Kalamış, Kadıköy ve Marmara musiki derneklerinde yöneticilik yaptı. 
1948 yılında ilk bestesi olan hüzzam makamındaki " Avare gönül yine sensiz hicrana daldı " şarkısının sözleri aile dostları olan Yegâne Teksel 'e aitti. Güfteyi hocası Fahri Kopuz 'a götürdü ve ondan bestelemesini istedi. Hocası kendine iade ederek  " Hadi bakalım ilk denemeni yap, bu güfteyi bestele " dedi. Bu güzel şarkıyı bestelendiğinde hocası Fahri Kopuz çok beğenmişti.
Avare gönül yine sensiz hicrana daldı
Bilmem ki neden o siyah gözlere kandı
Hasta kalbim yaşamaktan bıktı, usandı
Bilmem ki neden o siyah gözlere kandı
1954 yılında Ankara 'dan ayrılarak İstanbul 'a yerleşti. İstanbul Radyosu 'unu Türk Musikisi yayınlarına katıldı. Bu yıllarda İstanbul Belediyesi Konservatuarı İcra Heyetine üye oldu. Bu yıllarda günümüzde her musikisinesin dilinde olan şarkısını besteledi Mesut Cemil Bey bu şarkıyı ilk dinlediğinde çok meşhur olacağını söylemişti. Hicaz makamındaki şarkının sözleri,
Ben gamlı hazan , sense bahar , dinle de vaz geç
Sen kendine kendin gibi bir taze bahar seç
Olmaz meleğim , böyle bir aşk , bende vakit geç
Sen kendine kendin gibi bir taze bahar seç
1959 yılında bir gece abajurun ışığında saçlarındaki akları fark ettiği an. “Gümüş tellerle örsem saçının her telini, Kimse alamaz benden kalbimdeki yerini” adlı güfteyi Kürdilihicazkar makamında besteledi. Bu şarkının sözleri Şadan Kalkavan 'a aittir. Bu şarkıyı eşi Hazım Pars için bestelediği söylenir.
Gümüş tellerle örsem saçının her telini
Kimse alamaz benden kalbimdeki yerini
Bir an görmezsem inan ölürüm gözlerini
Kimse alamaz benden kalbimdeki yerini
Pars ailesinin üç çocuğu oldu. Behiç,  Erol ve Cengiz Pars. En küçük oğlu Cengiz Pars için bestelediği şarkı ise,
Bir mehtap var, bir de sen bu gecenin içinde
Koşturuyor şu gönül beni aşkın peşinde
Bitmeyen bir duasın her gün sanki dilimde
Koşturuyor şu gönül beni aşkın peşinde
Genç yaşta ölen babasına olan sevgisini yüreğinden nağmelere şöyle döküyordu. 
Bin dertle yanan gönüle bir zerre deva yok
Gülsem bile ben, suz-i ciğergâhta neva yok
Zevk kalmadı artık bu viranhanede sensiz
Sevmek dert, aşk gibi rüyada bela yok
1958 yılında Fatih Sultan Mehmet 'in sözlerini ise; hicaz makamında ve müsemmen usulde besteledi
Saki ya mey sunki bir gün lalezar elden gider
Başlasa feryada bülbül gülizar elden gider
Bibekadır bence dünya umma ondan bir vefa
Bulsa bir devlette tali tacidar elden gider
Türk musikisine pek çok sanatçı yetiştiren Melahat Pars,12 Mayıs 2005 Perşembe günü aramızdan ayrıldı. Şişli Camii `nde öğle namazına müteakip cenaze namazı kılındı. İstanbul Radyosu önünde düzenlenen törenin ardından Zincirlikuyu Mezarlığı'nda toprağa verildi.
 
Emel Sayın:
"Türk sanat müziği bir değerini kaybetti. Çok üzgünüm. Nasıl şimdiki gençler bize akıl danışıyorsa, 
ben de kendisinden akıl istemiştim. Bana, 'Mutlaka eğitim al' demişti. Nasihatini dinledim."
 
Adnan Şenses:
"Musikiye yıllarını vermiş, sanatçı yetiştirmiş, yeri doldurulamayacak çok değerli bir hocaydı. 
Cenazesinde ne ekmek kazandırdığı sanatçıları, ne bir vali, ne de bir belediye başkanını gördüm. 
Pars, Zeki Müren gibi hak ettiği değeri göremedi."
 
Zekai Tunca:
Çok değerli besteleri, hanımefendi tavırlarıyla artık tükenmekte olan bir neslin sayılı örneklerinden biriydi  'Gamlı Hazan' başta olmak üzere çok değerli eserlerini hiç ücret almadan seslendirmemize izin verdiği için alacaklı gitti, hakkını helal etsin. Günümüzde giyimi kuşamı ya da aşklarıyla gündeme gelmeyi marifet sananlar için örnekti."
 
Muazzez Abacı:
Türk musikisine çok büyük emeği geçmiş, 'Gamlı Hazan' gibi dillere düşen besteleri olan değerli bir insandı. 
Bir söz vardır ya, 'Bakî kalan bu kubbede hoş bir seda imiş". Melahat Pars da öyle bizim yüreğimizde."
 
Umut Akyürek:
Ne yazık ki günümüzde kadın bestekârlara rastlanmıyor. Bu nedenle onun gibi değerlere sahip çıkmak zorundayız. 
Gönül isterdi ki, yaşarken de Melahat Hoca'nın kıymeti bilinseydi. Eserlerini severek seslendiriyorum."
 
Gönül Yazar:
Pars'ı 14 yaşımdan beri tanırdım. Yıllar önce bir ödül töreninde ben ödülümü almıştım ama bir aksaklıktan dolayı Melahat Hanım'a sıra geldiğinde ödül bitmişti. Koşup kendi ödülümü ona verdim. Anne yüreği taşıyan yanıyla destekçimizdi."
 
Kalamış Musiki Derneğinden öğrencisi Serap Kaşıkçı, "Melahat Pars’a sesleniş" yazısında ,
Değerinizi bilemedik galiba hocam: “Şu gönlümden neler çektim hep vefasız girenler”...
Hayatınızda çok vefasızlık örnekleri oldu hocam. Belki de bu yüzden “Yine Hicran İle Gün Bitti Güneş Battı Gönül”ü bestelediniz. Belki de bu yüzden “Görmesin İstemem Doğan Günü Gözlerim” dediniz. Derin uykulara dalmanız bu yüzden miydi hocam? Israrla gözlerinizi açmayışınız…
“Bihude midir bendeki bu ah-u eninler/Solgun dudağın bir gün olur ismimi inler” diye başlayan hüzzam şarkınız, bu yüzden mi?
İsminizi derneğimizin isminde yaşatacağız hocam. Artık “Melâhat Pars Kalamış Musiki ve Kültür Derneği” adımız.
Evrende hiçbir ses kaybolmazmış hocam, bilim adamları ispatlamış. Bütün sesler, kulağın alamayacağı ölçüde küçülerek sonsuza doğru uzanan titreşimler halinde doğada asılı kalıyormuş. Sizin besteleriniz de onların arasında, duyuyorum, duyuyoruz, hep duyacağız. Güle güle hocam.
 
Hazırlayan  :  Suat Yener
Kaynaklar :
Türk Müziği Külliyatı…………….Rahmi Kalaycıoğlu
Müzik Ansiklopedik Sözlük………………...Vural Sözer
Musiki Klavuzu Sözlü Eserler Antolojisi. ……...Suat Yener
20. Yüz Yıl Türk Musikisi……………….Mustafa Rona
Gazete Kadıköy / 20.Haziran.2007………….Serap Kaşıkçı
www.milliyet.com.tr/2005/05/17/magazin/………...Birsen Altuntaş
www.radikal.com.tr/haber.
 
 
Her hakkı www.musikiklavuzu.net  sitesine aittir. İzin alınmadan yayınlanamaz. Link verilerek ve kaynak belirnerek izinsiz yayınlanabilinir.

Melahat Pars Repertuarı

 Ruhumda bu akşam o ilahi sesi duydum _ Acem Kürdı
 Ben gamlı hazan sense bahar dinle de vazgeç Sıtkı Angınbaş Hicaz
 Bir gül gibisin belki güzelsin daha gülden Nahit Hilmi Özeren Hicaz
 Eller ne derse desin seven gönül unutmaz Halit Çelikoğlu Hicaz
 Sakıya mey sun ki bir gün lalezar elden gider Sultan II.Mehmet (Avnı) Hicaz
 Susuz bir çöl gibiydim sendin benim yağmurum Halit Çelikoğlu Hicaz
 Bir gonca gülsün gönlüm bağında  M.Celaleddin Bey Hüseynı
 Avare gönül yine sensiz hicrane daldı Yegane Teksel Hüzzam
 Gül mevsimi gelmişti bugün bağ-ı hezarın _ Hüzzam
 Her zaman bir olur mu ey hunrız nigahım  Melahat Pars Hüzzam
 Sazlar kırılan gönlümüzün hüznünü inler Orhan Rahmi Gökçe Hüzzam
 Sensiz yaşamaktansa ölmek evladır bana Melahat Pars Hüzzam
 Gümüş tellerle örsem saçının her telini  Şadan Kalkavan Kürdıli Hicazkar
 Ruhum sana bir gizli geliş arzusu duydu Sıtkı Angınbaş Kürdıli Hicazkar
 Eşi yoktur bana bir sevgili vermiş ki felek Hikmet Münir Ebcioğlu Muhayyer
 Alam-ı firakınla geçer günlerim ey yar _ Nihavend
 Bezmimizden gitti dildar ağla ey dil ağla sen  _ Nihavend
 Bir mehtap var bir de sen Halit Çelikoğlu Nihavend
 Gecen de günün de ben olmalıyım Füsun Ocakçıoğlu Nihavend
 Gönlümü başka emellerle avutsaydım _ Nihavend
 Her gecenin sabahı bir rüyayla yalandır Şadi Kurtuluş Nihavend
 Hiç dinmeyen bir arzudur sana olan hasretim Rifat Ayaydın Nihavend
 Nağmelerinin esıri oldum coştum bu gece Ülkü Ergenekon Nihavend
 Şu gönlümden neler çektim hep vefasız girenler.. Şadi Kurtuluş Nihavend
 Bin dertle yanan gönlüme bir zerre deva yok Mahmut Nedim Güntel Rast
 Bir an duramam yare nigah eylemedikçe  Celal Kadızade Rast
 Geçtin yine içimden  Mustafa Karpuz Rast
 Gözüm sende açıldı yine sende kapansın Halit Çelikoğlu Rast
 Rüya gibi geçtiyse nasıl hızla o dünler  _ Rast
 Yine hicran ile gün bitti güneş battı gönül Mahmut Nedim Güntel Segah
 Bir gün gelir elbette o günler ki mukadder Mahmut Nedim Güntel Uşşak
 Gözlerinin ışığında yanan pervaneyim  Baki Süha Ediboğlu Uşşak
 Zalim beni yalnız bırakıp kaçtı bu akşam _ Uşşak