MUSİKİ KLAVUZU

Namık Kemal (1840-1888)

Toplum İçin Sanat

Namık Kemal, 21 Aralık 1840, Tekirdağ’da doğdu, 2 Aralık 1888, Sakız Adası hayata gözlerini yumdu. Tanzimat döneminin en önemli düşünce, sanat ve siyaset adamlarından birisidir. “Toplum için sanat” anlayışını benimsemiştir. Sanatı, toplumun batılılaşması için bir araç olarak kullanmıştır. Eserlerini halkın anlayabileceği sade bir dille yazmayı amaçlamıştır. Divan edebiyatının süslü-sanatlı düz yazısı yerine, belli bir düşünceyi iletmeyi amaçlayan yeni bir düzyazıyı kullanmıştır. Eserlerinde noktalama işaretlerini kullanmıştır. Gençliğinde Divan Edebiyatı tarzında şiirler yazmış, Avrupa’ya gittikten sonra yeni edebiyatı benimsemiş ve o yolda yapıtlar vermiştir. Namık Kemal, Fransız edebiyatını örnek almış, romantizmin etkisinde kalmıştır.

Şiirleri biçim bakımından eski, konu bakımından yenidir. Yurt, ulus, özgürlük gibi konuları işlemiştir. Ayrıca şiirlerinde mücadeleci tipte bir insan yaratmıştır. Celaleddin Harzemşah adlı tiyatrosunda Tiyatro ile ilgili düşüncelerini açıklamış, tiyatroyu “eğlencelerin en faydalısı” olarak nitelemiş, halkın eğitilmesinde okul gibi görmüş, sahne dili ve tekniği yönünden başarılı yapıtlar vermiştir. Tiyatrolarının hepsi dram türündedir. Yurtseverlik, hürriyet, millet kavramlarına bağlı bir Tanzimat Devri aydınıdır. Bu kavramları Türk fikir hayatına ve edebiyatına sokan kişi kabul edilir.

 Heyecanlı, kavgacı kişiliği, akıcı, parlak üslubu nedeniyle devrinin diğer yazarlarından daha fazla tanındı. “Vatan Şairi” ve “Hürriyet Şairi” olarak anılan Namık Kemal, şiirin yanı sıra tenkit, biyografi, tiyatro, roman, tarih ve makale türlerinde eserler verdi. Türk edebiyatının ilk edebi romanı olan "İntibah" ve Batılı anlamda Türk edebiyatının sahnelenen ilk tiyatro eseri olan "Vatan yahut Silistre" eserleriyle ünlüdür. Türkiye Cumhuriyeti’nin kurucusu Mustafa Kemal Atatürk’ü eserleri ve fikirleriyle etkiledi.

1930 yılında, Cumhuriyetimizin 10. Yılında sergilenecek bir müzikal oyunda kullanılmak üzere o sıralar hapiste bulunan Nazım Hikmet’e şiir yazması teklif edilmiş. Mümtaz Orhan adıyla yazmış olduğu “Lüküs Hayat Opereti” Cemal Reşit Rey tarafından bestelenmiş. Lüküs Hayat Opereti, Türk Tiyatrosunun klasik eserleri arasında yer almıştır. Konusu; Türk toplumunun Batı ile yüzleşmesi ve ortaya çıkan çelişkilerin komik olaylarla anlatılmasıdır.

 Bestelenmiş şiirlerinden bazıları:

Hacı Arif Bey-Olmaz ilaç sine-i sad-pareme-Segah

Hacı Arif Bey-Saki yetişir uyan aman gel-Uşşak

Lem'i Atlı-Zevkin ne ise söyle hicab eyleme benden-Nihavent

Şekerci Cemil Bey-Mahmur bakışı aşıka bin lutfa bedeldir-Kürdîlihicazkâr

Hazırlayan: Suat Yener

Lütfen kaynak göstererek kullanın.