MUSİKİ KLAVUZU

Teoman Alpay (1933-2005)

Teoman Alpay, 1933 yılında Çanakkale’de doğdu. İlk ve ortaokulu Çanakkale’de, liseyi Balıkesir’de bitirdi. Ankara Devlet Konservatuarı Kompozisyon Bölümü’nden 1959 yılında mezun oldu.

1960 yılında Ankara Hukuk Fakültesi’ni dışarıdan bitirdi.

1954 yılında Basın Yayın ve Turizm Genel Müdürlüğü Radyo Dairesi’ne memur olarak girdi.

1959 yılında Ankara Radyosu Müzik Yayınları Şefliği’ne getirildi. Daha sonra Erzurum Radyosu Müdürlüğü’ne tayin edildi. En son Çanakkale Devlet Su İşleri’nden emekli oldu.

 İlk evliliğini Ankara Devlet Konservatuarı Kompozisyon Bölümü’nde okuyup Basın Yayın ve Turizm Genel Müdürlüğü Radyo Dairesi’nde çalışırken Sabahat Bora ile yaptı. 1957-58 yıllarında Bora isminde bir oğlu, Zerrin adında bir kızı oldu.

Ankara’yı 1965 yılında terk ederek İstanbul’a gitti. Tiyatrocu ve söz yazarı Aysel Gürel, küçük kızları Müjde ve Mehtap Ar’ın bulundukları eve yerleşti. Manevi babaları, kiracıları oldu. Yedi yıl birlikte yaşadılar.

Yeşilçam Şarkıları:

Yeşilçam filmlerinde besteleri okundu. Şöhret basamaklarını hızla tırmandı. Sinema sanatçısı Türkan Şoray’ın başrolünde beyaz perdeye aktarılan “Buruk Acı” filminde Belkis Özener’in sesinden Türkiye’nin dinlediği Segâh şarkıyı güftesi Türkan Şoray’ya ait. Teoman Alpay’ın yazdığı bu beste filme adını vermişti.

Gurbet içimde bir ok her şey bana yabancı

Hayat öyle bir han ki acı içinde hancı

Sevmek korkulu rüyâ yalnızlık büyük acı

Hangi kapıyı çalsam karşımda buruk acı

Yıllar yılı gönlümde bir gün sabah olmadı

Bu ne bitmez çileymiş neden hâlâ dolmadı

Sevmek korkulu rüya yalnızlık büyük acı

Hangi kapıyı çalsam karşımda buruk acı

Ödüller:

Teoman Alpay bu arada ünlü bestelerini bir bir sıraladı. 12 bestesi halkoyuyla birinci seçilerek ödüller aldı.

“Nasıl Geçti Habersiz” ve “Gökyüzünde Yalnız Gezen Yıldızlar” adlı besteleri ile 1971, “At Kadehi Elinden” adlı bestesi 1974, “Sürülmez Sefa, Çekilmez Cefa (Kadın)” adlı bestesi ile 1982, “Kalbimi Kıra Kıra” adlı bestesi ile 1997 yıllarında Milliyet Yılın En Sevilen 10 Şarkısı anketinde ödüller aldı.

Samanyolu Şarkısı:

Samanyolu şarkısı için çeşitli söylemler olsa da gerçeği şöyle: Önemli ölçüde kaynaklarda Teoman Alpay olarak geçen " Samanyolu " şarkısı bazı kaynaklarda Metin Bükey olarak geçiyor. Bu tartışmanın başlangıcı olarak olaya en yakın olan Müjde Ar anlatımı önemli:

“Annem ve annemin arkadaşı olan Teoman Alpay’la Fatih’teki evde beraber oturuyorduk. Teoman Ağabey bir gün bir İzlanda şarkısı getirdi ve Türkçe söz yazması için anneme okudu. Annem, şarkıya hatırımda kaldığı kadarıyla ‘Sarı Güneş’ gibisinden bir söz yazdı ama Teoman Ağabey beğenmedi. Sonra oturdu, kendisi bir söz yazdı ama bu sözleri İzlanda şarkısına koymaktan vazgeçti ve başka bir eser olarak besteledi. Samanyolu, böyle doğdu. Teoman Ağabey’in şarkıyı, Vezüv marka gaz sobasının önüne taburesini çekerek elindeki ud’ la ve çıplak ayakla bestelemesi hala gözümün önündedir. Annem, o sırada güftedeki bazı kelimelere karşı çıktı ve ilk mısradaki ‘güneş’i zorla koydurttu”

Teoman Alpay, İstanbul’da yaşadığı son zamanlarda alkole düşkün oldu ve maddi sıkıntı geçiyordu. “Samanyolu” şarkısını noterde Metin Bükey’e sattığı herkes tarafından bilinir. 

Samanyolu şarkısının temasına bakacak olursak Teoman Alpay 'ın karakterini görmek mümkün oluyor. Zira " Sarmaşık gülleri " , " Buruk Acı " , Kalbimi kıra kıra " ve daha birçok Teoman Alpay şarkısının karakterine yakın olduğu görülmektedir. Fakat "Mühür kimdeyse muhtar odur " sözü ile yola çıkacak olursak “Samanyolu”nun bestecisi belgesi olan Metin Bükey 'e aittir. Bundan sonrasını siz değerlendirin. Şarkı Berkant ile meşhur oldu ve dillerden düşmedi.

Sen kalbimin mehtabısın güneşisin

Sen ruhumun vazgeçilmez bir eşisin

Bir şarkısın sen ömür boyu sürecek

Dudaklarımdan yıllarca düşmeyecek

Ruhum senin kalbim senin ömrüm senin

Yıllar geçse ölmeyecek bende sevgin

Bir şarkısın sen ömür boyu sürecek

Dudaklarımdan yıllarca düşmeyecek

Son Yılları:

Acı tatlı hatıralarını İstanbul’da bırakarak 1977 yılında babasının ölümü üzerine annesi Zehra Hanım’ın yanına gelerek Çanakkale’de baba ocağına yerleşti. Biga’da yayınlanan “Birlik” gazetesi sahibi M. Cahit Renda’nın büyük kızı gazeteci Ruhsar Renda ile 1981 Mayıs’ında evlendi. 24 yıl evli kaldılar. 

Çanakkale’de beste çalışmalarına devam etti. Genelde piyasa şarkıları yaptı. Şarkılarında Semai ve Düyek usullerini kullandı. Hüzzam makamında bestelediği:

Böyle mi esecekti son günümde bu rüzgâr

Bütün kuşlar vefasız mevsim artık sonbahar

Unutmuş ellerimi eşim dostum sevgilim

Kalbim acılarla hep bölünmüş dilim dilim

Bütün kuşlar vefasız mevsim artık sonbahar

Klasik anlamda bir şaheserdir. Belki de kendi hayatının son yıllarını anlatan sözlerle ifade ediyordu. 

11 Şubat 2005 günü gecesi Çanakkale SSK Hastanesi’nde şeker hastalığına bağlı kangrenden yoğun bakımda solunum yetmezliğinden hayata gözlerini kapadı. 14 Şubat Sevgililer Günü’nde Türk bayrağına sarılı tabutu Çanakkale halkının sevgi ve saygılarıyla belediye hoparlöründen okunan “Samanyolu” bestesi eşliğinde Şehir Mezarlığı’nda defnedildi. 

Besteleri: 

Teoman Alpay “MESAM”‘ın kurucu üyesi, Fransa’daki uluslararası müzik kuruluşu “SACEM”‘in Türkiye’den tek üyesiydi. 200′ye yakın bestesiyle unutulmayacaklar arasına girmiştir. Daha çok piyasa ve günün şarkılarından eserler yaptı. Şarkıların zamanın popüler şarkıları oldu ve günde popülerliği devam ediyor. Kendisiyle aynı ekolü yaşayan güfteci Hikmet Münir Ebcioğlu’nun güftesini Nihavent makamında besteledi. 

Gökyüzünde yalnız gezen yıldızlar

Yeryüzünde sizin kadar yalnızım

Bir haykırsam belki duyulur sesim

Ben yalnızım, ben yalnızım, yalnızım

Kaderim bu, böyle yazılmış yazım

Hiç kimsenin aşkında yoktur gözüm

Bir yalnızlık şarkısı söyler sazım

Ben yalnızım, ben yalnızım, yalnızım

Tatmadığım zevk kalmadı dünyada

Hangi kalbe girdimse kaldı izim

Taşa geçer, kendime geçmez sözüm

Ben yalnızım, ben yalnızım, yalnızım

(Rahmi Kalaycıoğlu, Türk Musiki Bestekârları Külliyattı Cilt:4 Sayı:74, Murat Bardakçı, Türk Musiki Tarihi Ve Edebiyatı / Suat Yener Syf: 427, http://www.haberturk.com/yazarlar/murat-bardakci/781876-samanyolunun-gercek-bestecisi)

Hazırlayan: Suat Yener

Lütfen kaynak göstererek kullanın.

Teoman Alpay şarkıları